In dit artikel schrijft filmschrijver, producent en editor Goran Maršalek over zijn passie voor documentaire films en het werken met EDIUS. Op Paaszondag 2021 zond de nationale Kroatische TV-zender "HTV" de documentairefilm "Storm of the Soul" (Storm van de ziel) van Goran Maršalek uit in prime time. Het maken van de documentaire komt in deze tekst aan bod.

Door Goran Maršalek (www.media53.hr)

Stabiliteit, dit is de belangrijkste eigenschap die een professionele editor verwacht van het pakket waarmee hij werkt tijdens het creatieproces van een project. Mijn videobewerkings verhaal begon 15 jaar geleden. Daarvoor had ik al bijna 10 jaar gewerkt aan het opnemen en bewerken van radioprogramma's, dus ik weet wat stabiele en betrouwbare software betekent voor de productie. Hoewel ik toen nog niet veel ervaring had met videobewerking en postproductie, alleen wat theoretische kennis en een groot verlangen om te leren, wist ik dat ik een stabiele software wilde in de hoop geen tijd te verliezen met het proberen te herstellen van gecrashte projecten.

Ik had nog nooit van EDIUS gehoord.

Dat was mijn basis wens en toen leerde ik EDIUS kennen. Als ik het me goed herinner, was het EDIUS versie 4. Ik kreeg de installatie disc van een vriend die bij een lokaal TV station werkte. Ik had nog nooit van EDIUS gehoord. Maar toen ik EDIUS voor de eerste keer opstartte, voelde ik dat alles transparant en intuïtief was. Vanaf dat moment tot vandaag, heb ik alle belangrijke NLE's op de markt uitgeprobeerd. Maar zoals je misschien al geraden had, ben ik bij EDIUS gebleven. Daar zijn veel goede redenen voor, zoals intuïtiviteit.
De mogelijkheid om met elk soort codec en bestandsformaat te werken. De professionele aanpak. De ruime keuze aan preview kwaliteits opties die gebruik belangrijk zijn voor de snelheid van het monteren en real time afspelen.
Ik zou de hele dag door kunnen gaan met deze lijst van mijn favoriete functies. Maar dit alles zou zonder de belangrijkste, stabiliteit!, niets zijn.

setup
 Mijn hoofdactiviteit: TV inhoud

Mijn hoofdtaak is het produceren en post-produceren van video content, voornamelijk voor TV. Dit omvat documentaires van verschillende formaten, muziekvideo's, tv-commercials en andere video content, hoofdzakelijk voor tv-uitzending en voor distributie via DVD en BD. Ik heb een tijdje bruiloften gedaan, maar de laatste zeven of acht jaar heb ik me op mijn hoofdactiviteit geconcentreerd: TV-inhoud.
Wat bedrijfsfilms betreft, is Coca-Cola het bekendste merk waar ik voor heb gewerkt. Voor de Kroatische en regionale Coca-Cola tak heb ik samen met mijn team meer dan 30 reportages en documentaires gedraaid en geproduceerd. Hiertoe behoort een van de belangrijkste bedrijfsfilms die Coca-Cola ooit heeft gemaakt in Kroatië en de omliggende regio sinds haar aanwezigheid op die markt,  sinds het begin van de jaren zeventig. Ze zijn allemaal gemonteerd met EDIUS en EDIUS compatibele plugins. EDIUS is dus mijn belangrijkste dagelijkse hulpmiddel, dat mij als filmmaker op betrouwbare wijze ondersteunt bij het verdienen van mijn brood.

Stabiliteit en betrouwbaarheid zijn even belangrijk

Uit de beschrijving van mijn baan blijkt dat de stabiliteit van de NLE van cruciaal belang is, aangezien het om grote projecten gaat. Sommige daarvan zijn TV series waar ik al jaren aan werk. Al deze projecten zijn gemonteerd en ook de postproductie is gedaan  in EDIUS, sommige in combinatie met fotobewerking oplossingen. In mijn werk zijn stabiliteit en betrouwbaarheid even belangrijk. Iedereen die voor langere tijd aan een project werkt, weet wat ik bedoel. En ik kan echt veel gevallen noemen waarin de betrouwbaarheid van EDIUS cruciaal was en mij voor grote problemen behoedde. Ik zou andere NLE's niet vertrouwen om op zo'n betrouwbare manier te werken, gezien het feit dat ze bij veel minder veeleisende gelegenheden zijn gecrasht. En dat is een van de redenen waarom ik bij EDIUS ben gebleven.

Om u een voorbeeld te geven: Met EDIUS twijfel ik nooit of ik een project, dat is bewerkt met een oudere EDIUS versie en dat ik in jaren niet heb aangeraakt, kan openen en bewerken .
Een paar maanden geleden vroeg een klant me om één van zijn projecten te heropenen dat ik 6 jaar geleden had afgerond. Hij vroeg me om het project opnieuw te doen in een andere taal en voor een andere klant. Het betrof een Amerikaans onderwijsproject genaamd "The Art of Marriage".

art_of_mariage
 "The Art of Marriage" is bewerkt met EDIUS 6.5 en voortgezet met EDIUS 8

Het project heeft een totale duur van 5 uur en is ongeveer 1 terabyte groot. 6 jaar geleden heb ik het project bewerkt en afgewerkt met EDIUS 6.5 (32-bit native) met een immens aantal graphics en titels. Nadat ik het project had afgewerkt, had ik al het materiaal, in de loop der jaren, van schijf naar schijf verplaatst en uiteindelijk belandde het op één externe schijf.

De ultieme stresstest voor EDIUS moest nog komen

Dus, na 6 jaar was het tijd om het project weer te openen. En raad eens? Alles werkte fantastisch, net alsof ik het gisteren had afgesloten! Alles opende prima en liep soepel met nu EDIUS 8 (64-bit native), zelfs complexe geneste sequenties. Het is gewoon een geweldig gevoel dat ik mijn NLE volledig kan vertrouwen.

De ultieme stresstest voor EDIUS moest echter nog komen. Dat gebeurde in 2016, toen ik begon te werken aan mijn nieuwe documentaire "Storm of the Soul" (oorspronkelijke Kroatische titel "BURA DUŠE"), een documentaire over Kroatische oorlogsveteranen.


storm_of_soul
 Tijdlijn van "Storm of the Soul"

Ik bewerkte de film volledig met EDIUS 8 WG. De stilstaande beelden werden bewerkt met Affinity Photo en Affinity Design software. De première van de documentaire vond plaats in 2019 in Kroatiës beroemdste bioscoop "Kino Europa" in Zagreb.

Binnen dit project heb ik gebruik gemaakt van talloze plugins en hulpmiddelen voor kleurcorrectie en grading, het bewerken van stilstaande beelden, het toepassen van geluidseffecten en veel blends en track mattes in EDIUS. Ik heb veel gebruik gemaakt van motion tracking en EDIUS heeft dit ook perfect gedaan. Het project was echt  een “Zwaar gewicht!” met meer dan 25.000 clips van verschillende formaten en framerates variërend van 23.97 tot 100 fps en resoluties van 640 x 480 resolutie tot 4K.

Een echte nachtmerrie voor post-productie

In totaal werden negen verschillende soorten camera's gebruikt met een nog grotere verscheidenheid aan lenzen. Daaronder bevonden zich een Sony broadcast camera PMW 300, een DJI Phantom 2 drone, een handheld Canon XA 30 en DSLR's zoals de Canon serie van 5D tot 7D, een Canon 750D, een Panasonic Lumix FZ1000 en een GH2.

storm_timeline
Storm of the Soul: Mix en Match op één tijdlijn

Verschillende fases van de film werden met verschillende camera's gedraaid, een echte nachtmerrie voor de postproductie! Maar we waren altijd goedlachs en in de stemming. We hadden ons doel, en we gingen er voor.
Er was slechts minimale transcodering of pre-rendering nodig, meestal omdat de oorspronkelijke bestanden werden geladen met andere zware toevoegingen zoals NEAT video of RED Giant plugin filters, vele malen zelfs in combinatie. Er waren veel geneste sequenties die onderling verbonden waren. Ik had alle mogelijke combinaties, en alles werd gemixt met al het andere... Wanneer je beperkte financiële middelen hebt en beperkte opname apparatuur, dan gebruik je wat beschikbaar is en van pas komt.

Wat iedereen zegt dat je NOOIT moet doen

Door de groeiende omvang van het project en om ook de gewenste montagesnelheid te bereiken, was ik op een bepaald moment in de postproductie gedwongen om al het materiaal van de HDD en oudere SSD's over te zetten naar verschillende nieuwe SSD's. Tegelijkertijd was ik vanwege de leeftijd van de componenten gedwongen om kernelementen van mijn montage-pc te vervangen, zoals het moederbord, de processor, het geheugen en de koeling.  Iedereen vertelt je dit NOOIT te doen in het  midden van een project.
Meestal zou zo'n update uitlopen op een ramp. Er zou altijd iets ergs gebeuren, verloren gaan of fout gaan. Maar... na het wisselen en opnieuw aansluiten van alle nieuwe hardware onderdelen had EDIUS geen enkel probleem! Alles werkte als een tierelier en veel sneller, ver boven verwachting. Na een korte maar onvermijdelijke onderbreking voor de hardware update was ik dus weer klaar om verder te gaan met het bewerken van mijn project, sneller en met nog meer plezier dan voorheen.

Aangezien ik ook de regisseur en editor van deze documentaire was, was de mogelijkheid om notities te beheren in de sequence marker erg handig voor mijn workflow. Ik wou dat EDIUS 8 al de gekleurde markers had die nu standaard in EDIUS zitten.

Gewoon bewerken en afspelen

Toen de montage klaar was, kon ik  enthousiast het volgende concluderen: EDIUS heeft het werk FANTASTISCH gedaan. Er waren geen crashes, geen verloren projecten en geen verloren bestanden. En daarom was er ook geen paniek, geen enkele angst. Zoals iemand al zei: Gewoon bewerken en afspelen.
Background rendering, zoals het nu beschikbaar is in EDIUS X, had het hele post-productieproces nog kunnen verbeteren en versnellen, maar ik mocht absoluut niet klagen. Alles verliep soepel en vlekkeloos. Natuurlijk, sommige NEAT Video ruis verwijderde  bestanden en sommige clips met toegepaste Red Giant filters moesten worden gerenderd (CTRL + G), maar dat was geen big deal. EDIUS deed dit ook snel. Als ik haast had, verminderde ik gewoon de preview kwaliteit voor real time afspelen in plaats van rendering en de zaak was opgelost.

Alles kan gedaan worden met EDIUS

De documentaire werd medegefinancierd door het Kroatische Ministerie van Veteranen Zaken. Hun jury, bestaande uit zes film professionals van verschillende film bureaus en -bedrijven, concludeerde dat van de vijftig documentaires over de oorlog in Kroatië die in de afgelopen twintig jaar zijn gemaakt, onze film de absolute top was. Ze zeiden dat de film de uitstraling had van een high budget film; veel duurder dan de kosten in werkelijkheid waren. We waren blij en verheugd en tegelijkertijd verrast door zo'n reactie. Want we wisten welke compromissen we moesten sluiten, die onvermijdelijk zijn als je met zeer beperkte financiële middelen moet omgaan.

Na afloop van de première hebben enkele film professionals hun felicitaties uitgesproken over mijn uitstekende gebruik van After Effects... Nu gaat dit punt volledig naar EDIUS, want er kwam helemaal geen After Effects aan te pas. Ik moest hen uitleggen dat ik slechts drie software-oplossingen gebruikte: Grass Valley EDIUS (8WG) als oplossing voor montage, kleurcorrectie en voor export. Affinity Photo voor foto's en Pro Tools voor audio, en dat ik helemaal niets van Adobe op mijn PC geïnstalleerd heb. Ze waren verbaasd omdat ze niet gedacht zouden hebben dat dit allemaal kon met EDIUS en plugins voor EDIUS.

korean
Koreaanse versie van "Storm of the Soul"

english
Engelse versie van "Storm of the Soul"

Een paar maanden later ontvingen we verzoeken om onze documentaire in verschillende vreemde talen te vertalen, waaronder Koreaans, Tsjechisch, Oekraïens, Engels, Italiaans en Bulgaars.

Geniet van je werk terwijl je werkt

Sommige mensen zeggen dat het niet uitmaakt met welk programma je werkt, als het het werk maar goed doet. En aan de ene kant hebben ze misschien gelijk. Het belangrijkste is om je werk gedaan te krijgen. Ik zou echter nog een stap verder willen gaan en zeggen, dat er iets is dat nog belangrijker is dan alleen het werk doen. En dat is, te kunnen genieten van je werk terwijl je werkt. Voor mij is EDIUS precies dat, plezier hebben terwijl ik werk.

Niet alleen voor mij. Mijn zoon is 17 jaar oud en bewerkt zijn YouTube video's al enkele jaren met EDIUS 7. Mijn vrouw werkte tot 5 jaar geleden als TV journaliste en bewerkte vaak haar eigen TV nieuwsverslagen met EDIUS. Tegenwoordig werkt ze op een basisschool en geeft ze Kroatische les. Als onderdeel van de schoolactiviteiten geeft ze les in media educatie waarbij ze kinderen schoolprojecten laat bewerken, ook met EDIUS!

premiere
Goran Maršalek samen met zijn vrouw Daniela Maršalek bij de filmpremière in Zagreb

Elke serieuze en langdurige EDIUS-gebruiker wil bepaalde verbeteringen met betrekking tot het creatieve gedeelte, zoals verbeteringen in het audiogedeelte, nieuwe en moderne video-effecten en overgangen. Ik ook. En na een tijdje heeft Grass Valley dat zelfs waargemaakt. Met EDIUS X hebben ze nieuwe "Seamless Transitions" toegevoegd, geavanceerde audio tools en de grootste verbetering voor mijn workflow: achtergrond rendering en achtergrond bestand export opties.
Eigenlijk was het vroegere gebrek aan moderne en professionele overgangseffecten en de beperkte set audio opties mijn enige echte kritiek op EDIUS. Nu met EDIUS X is dit geen probleem meer.

Wat EDIUS echter onderscheidt van andere NLE's is alles wat ik hierboven heb beschreven. Want alle opties betekenen niets als ik niet het vertrouwen en de zekerheid heb dat het programma snel en efficiënt zal doen wat ik ervan vraag, onder alle omstandigheden. Mijn jarenlange praktijk en ervaring hebben dit goed bewezen.

De liefde voor en het vertrouwen in EDIUS bestaan al heel lang en in veel verschillende situaties, dus mijn vrouw heeft mooi geconcludeerd, dat EDIUS niet langer alleen maar een hulpmiddel voor ons is. Op een bepaalde manier is EDIUS een lid van onze familie geworden.

Goran Maršalek
MEDIA 53, www.media53.hr

De film is gratis te bekijken met Engelse ondertitels op deze website: https://en.filmburaduse.com/

Goran deelde ons mee dat hij momenteel werkt aan twee nieuwe documentaires. Hij schrijft:
Ik monteer en post-produceer beide films in EDIUS X. Beide films zijn nog in de productiefase. De post-productie zou in april dit jaar moeten beginnen.

Een ervan gaat over buitenlandse vrijwilligers die in het Kroatische leger vochten tijdens de oorlog in Kroatië in 1991. Het is een langverwachte documentaire in Kroatië, omdat zelfs 30 jaar na het einde van de oorlog nog niemand een film over deze mensen had gemaakt. Goran kon ons alvast een link sturen naar de trailer van zijn nieuwe film "1991 - Who's your neighbor?": https://youtu.be/to2OjxdRrVc

De tweede documentaire gaat over een religieus onderwerp en heet "Waanideeën over Jezus". De film gaat over de moderne perceptie en vaak misvatting van Jezus.
Deze trailer is in het Engels: https://youtu.be/04zcfXGYjEY